تقویت مهارت شنیداری ( لیسنینگ listening ) مانند مهارت گفتاری ( speaking ) نیازمند تلاش و تمرین مداوم و روزانه است. این دو مهارت به هم پیوسته اند و اکثر افرادی که در گفتار مهارت دارند، از لحاظ شنیداری نیز بسیار قوی هستند.
مهارت شنیداری ( لیسنینگ listening ) به مراتب از مهارت گفتاری ( speaking ) مهم تر است. شاید از همین روست که گفته می شود می بایست به نسبت تعداد ابزار شنیداری (گوش) به ابزار گفتاری (دهان)، به اجرای تمرین ها ی مرتبط بپردازیم. به عبارت دیگر، ما به عنوان زبان آموز موظفیم که دوبرابر زمانی را که به تمرین مهارت سخن گفتن (Speaking) می پردازیم، به تمرین مهارت شنیدن ( لیسنینگ listening ) اختصاص دهیم. پیش از معرفی شیوه های تقویت مهارت شنیداری، لازم است به برخی از موانع و مشکلات زبان آموزان در ارتباط با مهارت شنیداری اشاره ای کنیم.

– در مدارس بر مهارت Listening تمرکز نمی شود.
– اکثر زبان آموزان به منابع شنیداری مناسب دسترسی ندارند.
– زبان آموزان از به کارگیری این مهارت لذت نمی برند.
– بیشتر زبان آموزان در حین گوش دادن، دست به ترجمه مکالمات به زبان مادری می زنند.

بسیاری از زبان آموزان می کوشند که کلیه جزئیات را متوجه شوند. زبان آموزانی که به متون طولانی گوش می کنند، به مرور انگیزه خود را از دست می دهند. در حقیقت، دشواری ظاهری زبان و همچنین عدم توجه کافی و لازم نظام های آموزشی به این مهارت بسیار مهم موجب می شود که بسیاری از زبان آموزان یادگیری لیسنینگ listening آن طور که باید و شاید توانمند نشوند و متعاقبا دیگر مهارت های ایشان، از جمله سخن گفتن (اسپیکینگ) ، نیز تحث تأثیر قرار گیرد. در واقع، آنچه تسلط بر لیسنینگ listening را به تجربه ای لذت بخش برای زبان آموزان تبدیل می کند، این است که ما به عنوان زبان آموزان زبان دوم، سوم و … نمی بایست به دنبال درک کلیه جزئیات یک متن شنیداری باشیم. آنچه در وهله اول مهم به نظر می رسد، درک کلیات و رئوس مطالب است. تجربه نشان داده است زبان آموزانی که در مراحل اولیه تمرین های شنیداری خود به کلیات توجه بیشتری می کنند، در مقایسه با کسانی که به دنبال جزئیات هستند، توانایی بیشتری در درک جزئیات در تمرین های بعدی خود دارند.
در صورتی که زبان آموز درکلاس های تدریس خصوصی زبان انگلیسی حین گوش فرادادن به تمرین ها ی لیسنینگ listening مکالمات را به زبان مادری خود ترجمه کند، مانعی بر سر راه شنیدن و درک او ایجاد می شود. این کار به منزله مانعی میان متکلم (خواه فرد و خواه رادیو تلویزیون و….) و شنونده است؛ زیرا زمانی که فرد شنونده به ترجمه مکالمات می پردازد، از توجه به مابقی مکالمه غافل خواهد شد و در نتیجه ، فرایند ارتباطی به طور کامل صورت نمی پذیرد.
قانون کلی مهارت شنیداری A+1 است. این قانون می گوید که باید همواره از یک سطح بالاتر از خومان شروع کنیم. این بدان معناست که اگر زبان آموزی در سطح مقدماتی (Beginner) است، باید به مطالبی گوش کند که در سطح پیش متوسط (Pri-intermediate) باشد و اگر در سطح متوسط (intermediate) است، به مطالبی که در سطح متوسط رو به بالا (Upper-intremediate) است گوش فرا دهد تا مهارت لیسنینگ listening و یا شنیداری اش تقویت شود. برای مثال، تیم فوتبالی را در نظر بگیرید که قرار است در اولین بازی خود در جام جهانی با یک تیم قدرتمند رو به رو شود. اگر این تیم در آخرین بازی های تدارکاتی خود با تیم های ضعیف بازی کند ،طبیعی است که نمی تواند موفقیت خاصی به دست آورد.

از کدام مواد آموزشی برای تقویت این مهارت استفاده کنیم؟
تجربه نشان می دهد که استفاده از فایل های صوتی همراه با متن برای شروع برنامه تقویت مهارت شنیداری لیسنینگ listening بسیار مؤثر است اما این سؤال پیش می آید که کدام مواد آموزشی می توانند برای ما مؤثر باشند یا به عبارت دیگر، ما چگونه باید سطح خود را تعیین کنیم. کاری که برای مشخص سازی سطح خود می توانیم انجام دهیم این است که پیش از تهیه کتاب یا متن، تعداد ۱۰۰ واژه از یک بند را انتخاب کنیم. لازم به ذکر است که نمی بایست کلیه واژگان، اعم از and, but, something و غیره را مد نظر قرار دهیم. حال اگر از این صد واژه انتخابی معنی پنج تا ده واژه را ندانیم، متن مورد نظر مناسب ماست، در صورتی که این تعداد بیشتر باشد، متن دشوارتر از سطح ماست و چنانچه با هیچ واژه جدید روبه رو نشویم، متن برای ما آسان است. در واقع، اگر سطح زبانی ما ۴۰ باشد، سطح کتاب انتخابی می بایست ۱۰+۴۰ باشد.
به زبان آموزان توصیه می شودکه اگر در سطح متوسط یا متوسط رو به پایین هستند، به هیچ وجه از متون اخبار انگلیسی استفاده نکنند؛ چرا که با این کار تنها به گویش رسمی و استاندارد زبان مقصد عادت می کنند و از دید آموزشی، گوششان به اصطلاح تنبل می شود. گوش دادن به اخبار به زبان آموزان سطوح بالا توصیه می شود.

منبع : http://www.shokooh-am.com/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%DA%AF/